دفاع مقدس اصطلاحی است که از سوی ایرانیان در مورد جنگ ایران و عراق به کار میرود. دفاع مقدس یا هشت سال دفاع مقدس اشاره به مجموعه فعالیت های نظامی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی انجام شده در ایران در طول هشت سال جنگ ایران و عراق میکند که موجب حفظ تمامیت ارضی ایران و بازپس زدن نیروهای متجاوز عراقی از سرزمینهای اشغال شده در غرب و جنوب ایران شد.
دفاع مقدس در سالهای پس از جنگ نیز همواره مورد توجه بوده است و بویژه در زمینه هنر و ادبیات ، باعث به وجود آمدن سبک یا شاخههایی خاص ادبی و هنری شده است. از جمله میتوان به سینمای دفاع مقدس و شعر دفاع مقدس اشاره کرد.
عبارت «دفاع مقدس» در مقابل جنگ تحمیلی تاکید بر دفاعی بودن نقش ایران و تحمیلی بودن جنگ مذکور دارد.